Van Spalbeek en Kermt naar Amerika
Einde 19de eeuw - begin 20ste eeuw vertrokken een aantal families uit Spalbeek en Kermt om in Amerika een beter leven te vinden. We probeerden de namen van de emigranten uit die periode te verzamelen. Het was voor deze mensen een enorme stap.
In die tijd - einde 19de eeuw, begin 20ste eeuw - was het armoe troef in Vlaanderen en zeker in Limburg: hongersnood door slechte graan- en aardappeloogsten, grote werkloosheid… De eerste Limburgse steenkool werden pas gevonden in 1901, de eerste steenkoolmijn (die van Winterslag) ging pas open in 1917!
Vanuit Antwerpen vertrokken duizenden Europeanen naar Canada en Amerika, met de Red Star Line of met andere scheepvaartmaatschappijen zoals Canadian Pacific. Lokale agenten verkochten tickets aan geïnteresseerde landverhuizers. De Belgische migratie naar de Verenigde Staten bereikte haar hoogtepunt in de jaren 1900 tot 1913: gemiddeld vertrokken er 3472 Belgen per jaar met een piek van 5314 in 1913. Meer dan twee derden waren Vlamingen (cijfers uit artikel Jules Evers).
Ketenmigratie
Heel vaak hadden emigranten al contact met landgenoten die hen waren voorgegaan. Dat was ook het geval voor de mensen uit Kermt en Spalbeek die tussen 1890 en 1910 naar Amerika emigreerden. Al rond 1890 trokken Louis Cretens en zijn vrouw Maria Helena Bex van Spalbeek naar Amerika. Ze trokken rond o.m. in de staat Michigan tot ze uiteindelijk in Gladstone terecht kwamen en zich daar definitief vestigden. Louis en Maria werden later als pioniers van Gladstone beschouwd. Ze hebben duidelijk een rol gespeeld in de groei en de ontwikkeling van het stadje in de beginjaren (zie ook het verhaal van Louis Cretens en zijn vrouw Maria Bex in het boek over 100 jaar Gladstone).
Louis Cretens leerde regelmatig terug naar België en bracht dan andere migranten uit België mee. Zo volgden er nog heel wat leden van de families Cretens, Bex en Piccard. Ook zij trokken naar de staat Michigan. In Escanaba en Gladstone, aan het Michiganmeer waren er havens voor ijzererts gevestigd die voor heel wat werkgelegenheid zorgden.
In 1910 vertrokken zo ook August Baeten en Bertina Piccard met andere familieleden en inwoners van Spalbeek naar Gladstone.
Dat er zo'n grote groep mensen vertrok uit één dorp was uitzonderlijk. Er waren weinig Limburgse gemeenten van waaruit zoveel emigranten vertrokken. Ook uit Zonhoven was dat het geval. Net als in Spalbeek en Kermt had het zeker te maken met ander Belgen die al eerder migreerden en met wie er een goed contact bestond (zgn. ketenmigratie). Zo zorgden de verhalen over 'een beter leven in Amerika' zeker voor enthusiasme bij de vertrekkers... (zie artikel Jules Evers)
Het leven ginder in Amerika was zwaar en niet voor iedereen werd het leven in Amerika beter dan hier. Sommigen van hen keerden dan ook teleurgesteld terug. Dat was onder meer het geval voor Isidoor Forier en zijn gezin.
De lijst met emigranten
Hieronder een alfabetische lijst van de families en hun verwanten uit Kermt en Spalbeek, met de datum van vertrek naar Amerika, de volledige naam en de geboorteplaats (gegevens van Rene Vanheel en artikel Jules Evers aangevuld met eigen informatie):
- 25/05/1910 Baeten Joseph August, Spalbeek
- 04/03/1905 Bex Alexander Josephus, Spalbeek
- 11/07/1893 Bex Louis, Spalbeek
- 15/03/1895 Bex Maria Helena, Spalbeek
- 25/08/1900 Bex Melania, Spalbeek
- 30/04/1910 Coninx Adolf Joseph, Kuringen
- 30/04/1910 Coninx Arthur Hubert Marie, Kermt
- 30/04/1910 Coninx Charel Joseph Hubert, Kermt
- 30/04/1910 Coninx Hubert Joseph, Kermt
- 30/04/1910 Coninx Jan Hubert Joseph, Kermt
- 30/04/1910 Coninx Julien Jean Joseph, Kermt
- 30/04/1910 Coninx Maria Angel Charl, Kermt
- 30/04/1910 Coninx Maria Celina, Kermt
- 30/04/1910 Coninx Willem Ant Jos, Kermt
- 01/01/1905 Creten Louis (Joannes Ludovicus), Spalbeek
- 18/12/1894 Cretens Charles Louis (Carolus Ludovicus), Oud Heverlee. Een eerste keer in 1890?
- 15/03/1895 Cretens Jan Gustaaf, Spalbeek
- 25/05/1910 Forier Isidoor (Josephus Henricus Isidorus), Stevoort
- 25/05/1910 Forier Marie Joanna, Spalbeek
- 30/04/1910 Geyskens Pauline, Testelt
- 15/01/1907 Mathijs Jan Louis, Spalbeek
- 25/05/1910 Mathijs Pauline (Maria Elisabeth Paulina Josephina), Spalbeek
- 01/01/1905 Piccard August (Joannes Augustinus), Spalbeek
- 25/08/1900 Piccard Josephina Caterina, Spalbeek
- 25/05/1910 Piccard Maria Bertina, Spalbeek
- 25/08/1900 Piccard Maria Leonie (Anna Maria Leonie), Spalbeek
- 25/08/1900 Piccard Maria Octavie, Spalbeek
- 25/05/1910 Piccard Maria Rosalia, Spalbeek
- 25/05/1910 Pluymers Frans Jos André, Spalbeek
- 28/06/1904 Stappers Martha Veronica, Rummen
- 11/07/1893 Vandekerkhof Joseph, Stevoort
- 25/08/1900 Vandekerkhof Leopold, Spalbeek
- 25/08/1900 Vandekerkhof Maria Catharina Irma, Spalbeek
Intussen kwamen we via internet verschillende afstammelingen van deze emigranten op het spoor. Ook de laatste jaren waren er nog contacten tussen familieleden en gingen (verre) familieleden bij elkaar op bezoek.
From Spalbeek and Kermt to America
Late 19th century - early 20th century families from Spalbeek and Kermt went to America hoping for a better life.
Before they left it seems as they had contact with other immigrants in the USA allready.
Around 1890 people from Spalbeek went to America. Louis Cretens and his wife Maria Helena Bex were among the first Belgians in Gladstone. Later more followed: the Cretens family, Bex and Piccard. They all went to the state of Michigan. In Escanaba and Gladstone, ports for iron ore had been established and many jobs resulted.
Above an alphabetical list of families who left, including the date of departure for America, the full name and birthplace (information from Rene Vanheel added with my own information).
Bronnen en meer info:
- Tim Boden
- Rene Vanheel
- Migratie vanuit Zonhoven naar Amerika in de periode 199-1925, Jules Evers, Limburg-Het oude Land van Loon, 94, 2005
- De Red Star Line