home > verhalen >

Het verhaal van Jef en Mathilde

Jef en Mathilde bij hun huwelijk in 1919 Het verhaal van Jef en Mathilde Baeten-Franssens is ook een beetje het verhaal van de dorpen Kermt en Spalbeek tot in de zestiger jaren van de 20ste eeuw....

Maria Mathilde Franssens, de jongste van de zeven kinderen, werd geboren in Kermt op 19 september 1891. Haar ouders, Willem Franssens en Maria Scevenels, verhuisden rond 1890 van Kuringen naar Kermt. Willem was afkomstig van Stevoort. Ze woonden in een boerderij(tje) in de Molenstraat op nummer 6. De boerderij was eigendom van de familie Vanderstraeten, ook uitbaters van café ‘De Trompet’ in het centrum van het dorp.

Jef Baeten was de oudste zoon van zeven van Gust Baeten en Maria Forier uit Spalbeek. Hij werd geboren op 18 juni 1890. Zijn broer Emiel sneuvelt op 1 juli 1916 in Pervijze tijdens de Eerste Wereldoorlog. Drie van zijn broers trokken na de Eerste Wereldoorlog naar Wallonië, onder andere naar de Luikse mijnen. Broer Henri woonde en werkte samen met zijn vrouw op het kasteel van Briers in Lummen. Zijn broer Guillaume (Lom, ook wel Helm) woonde in Spalbeek en had een café, net als Jef werkte hij ook op de zagerij.

De Groote Oorlog

Mathilde Franssens trouwde met Jef Baeten in 1919. Het koppel koesterde reeds trouwplannen in 1914, maar de Eerste Wereldoorlog stond voor de deur en Jef werd tijdens de eerste oorlogsdagen in 1914 als krijgsgevangene naar Duitsland gevoerd. Uitstel is niet verloren, want bij zijn terugkeer na de oorlog in 1919 trouwden ze. Het koppel was van meet af aan graag gezien door de buren. Jef, die van zijn 14de jaar als knecht in de zagerij Vanderstraeten in Kermt werkte, heeft daar zijn verdere loopbaan zijn brood verdiend. Doorgaans reed hij per fiets of met paard en kar naar Hasselt, om daar in de haven schepen met boomstammen te lossen en afgewerkte balken en planken te laden.

Jef Baeten met paard
Jef Baeten met paard bij het onthaal van de nieuwe pastoor


Kermt Kermis

Zoals dat in die tijd wel de gewoonte was bij werkende mensen, werd er ook een kleine veestapel op nagehouden. Het gezin telde zes kinderen, zodat een kleine bijverdienste goed van pas kwam. Kermt kermis waren voor het gezin echte hoogdagen. De danstent, waar men 's zaterdags, bij de opening van de kermis, gratis binnen mocht, was de grote attractie. Ook de cafe's deden gouden zaken. Jef`s drie broers, die in Wallonië woonden, spaarden het ganse jaar door voor die grote gebeurtenis. Bij Jef en Mathilde werden dan 30 à 35 vlaaien gebakken. Al de broers en zusters gingen gezamenlijk op stap en bleven na afloop van de festiviteiten bij Jef op de zolder slapen. "Op kermisdonderdag was er koers. Dan werd er gereden van café tot café, met een tomaat, een appel of een tutter in de mond. En zat dat ze waren." Een week nadien werd, na al die uitspattingen, het huis en de zolder opnieuw gewit en weer in orde gebracht.

Bij het jaareinde gingen de vrouwen helen, d.w.z. de ene ging bij de ander aan de deur zingen en zo werden zij dan vergast op een kop koffie en koek. Er heerste een werkelijk goede geest onder de buren.

Jef en Mathilde hadden zes kinderen: Marie, Lies, Louisa, André, Emile en Henri. In de jaren ’50 werd hun boerderijtje verkocht en trokken Jef en Mathilde in bij hun dochter Louisa Baeten. De boerderij werd afgebroken voor de verkaveling van de Van Veldekestraat en de Guido Gezellestraat, later de Ernest Claesstraat in Kermt.

Meer info:
- ‘De Stam Franssens’, Albert Reyskens en Martin Schreurs
- Louisa Baeten (1923-2017)